Dat je veel kunt bereiken vanuit een sterk regionaal netwerk, bewijzen de zussen Carry en Marieke van Zuilichem. De ondernemende meiden hebben in 2014 de familiepraktijk van hun vader overgenomen. Inmiddels heeft de praktijk een geschiedenis van 45 jaar opgebouwd. Van Zuilichem Zorg biedt sinds 2015 poliklinische revalidatiegeneeskunde aan. Hiermee hebben Carry en Marieke de innovatieve visie van hun vader verder vormgegeven: zoveel mogelijk specialisaties binnen de fysiotherapie, huidtherapie en ergotherapie realiseren en maatwerk kunnen bieden door domeinoverstijgende samenwerkingen aan te gaan. Carry, zelf manueel therapeut en Michel Voorwerk, physician assistant revalidatiegeneeskunde geven een kijkje in de multidisciplinaire keuken van Van Zuilichem Zorg.
Binnen de praktijk bieden jullie revalidatietrajecten aan. Hoe belangrijk is een goed netwerk hierin geweest?
Carry van Zuilichem: “Een netwerk opbouwen, daar begin je eigenlijk al mee tijdens je stage. Mijn zus Marieke heeft tijdens haar opleiding stage gelopen bij een eerstelijns praktijk in Zeeland en deze praktijk heeft destijds de Stichting Revalidatiegeneeskunde Nederland opgezet. Zij wilden dit buiten Zeeland verder gaan uitrollen. Het was bij de Zeeuwse praktijk bekend welke vorm van eerstelijns zorg wij bij Van Zuilichem aanbieden en welke disciplines wij in huis hebben. Het contact was snel gelegd en de samenwerking snel gevonden.”
Michel Voorwerk: “Mijn leermeester, revalidatiearts Toek Hagedoorn is in 2015 bij Van Zuilichem Zorg terecht gekomen. Zijn gedachte was dat een deel van de patiënten die binnen de grote poliklinische revalidatie instellingen revalideren ook heel goed elders, meer in de periferie begeleid kunnen worden. Zeker door een praktijk als Van Zuilichem, die veel gespecialiseerde zorg in huis heeft.”
Welke zorgverleners zijn er allemaal betrokken bij een revalidatie-traject?
Carry van Zuilichem: “We hebben een revalidatiearts dr. Spakman in de praktijk die samen met Michel de helikopterview bewaart over het hele revalidatietraject. Daarnaast bieden we gespecialiseerde fysiotherapie, psychologie, eventueel ook emdr-therapie, maatschappelijk werk, diëtetiek, podotherapie, cesartherapie, ademhalings- en ontspanningstherapie, logopedie, en we hebben in ons team een orthopedisch schoenmaker en instrumentmaker.”
Michel Voorwerk: “En niet te vergeten de casemanager. De naam zegt het al, hij of zij is het aanspreekpunt voor cliënt en team. De casemanager heeft het complete overzicht en is de centrale spil in de multidisciplinaire overleggen. Die weet waar we staan, wat er goed of minder goed gaat en wat de aandachtspunten zijn. Globaal gezien zijn er twee strategieën die worden bewandeld binnen de revalidatiegeneeskunde. Revalidatiegeneeskunde vertaal ik als gevolgen-geneeskunde. Mensen hebben ‘iets’ meegemaakt; van corona, tot cva of een hartaanval en dat ‘iets’ is te repareren door een medisch specialist. Maar uiteindelijk zie je toch vaak restklachten, de ‘gevolgen’ die overblijven. Dan wordt er vaak verwezen naar een revalidatieteam. Om 1) die gevolgen zo beperkt mogelijk te houden, de situatie daadwerkelijk te verbeteren en 2) de cliënt leren omgaan met de situatie. Daar heb je juist de psychosociale disciplines voor nodig. Dat zijn de twee koersen die je altijd wel terugvindt in elke vorm van revalidatie ongeacht patiënt of doelgroep.”
Vindt alles op dezelfde locatie plaats of is de zorg verspreid over meerdere locaties?
Carry van Zuilichem: “Onze hoofdvestiging is in Oud Gastel en daarnaast hebben we zeven andere locaties. Onze visie is altijd geweest om de zorg zo dicht mogelijk bij huis te laten plaatsvinden. Het bezoek aan revalidatiearts en psycholoog is echter altijd op onze hoofdvestiging; die afspraken zijn ook minder frequent. Als het vervoer voor een patiënt een probleem is dan regelen wij passend taxivervoer.”
Hoe is de vergoeding geregeld voor de patiënten aan een revalidatiegeneeskunde traject?
Carry van Zuilichem: “Wij bieden één totaalpakket aan. Dat wordt vergoed via de basisverzekering. De patiënt die deelneemt aan een traject heeft alleen met zijn eigen risico te maken. Net zoals elke andere vorm van medisch specialistische zorg.”
Hoe zien de revalidatietrajecten/behandelingen eruit voor patiënten?
Carry van Zuilichem: “Het is maatwerk. Je moet je voorstellen dat de casemanager samen met de revalidatiearts voor een grote boekenkast staan en elk boek vertegenwoordigt een specialisatie of therapie. Afhankelijk van de casus en de patiënt en wat de patiënt aankan wordt er een pakket samengesteld van verschillende therapieën. Dat wordt de formule. Vervolgens wordt er in overleg met de patiënt een planning gemaakt voor de komende drie tot vier maanden. Bij aanvang van het traject krijgt de patiënt het hele overzicht aan afspraken mee. Er vindt drie keer tijdens het hele traject een interdisciplinair overleg plaats waarbij de revalidatiearts aanwezig is en alle betrokken disciplines. Dan wordt er puntsgewijs gekeken of we de goede koers varen en stellen we bij waar nodig.”
Wat zijn de kritische succesfactoren binnen het team om op deze manier te kunnen werken?
Carry van Zuilichem: “Probeer binnen het team mèt elkaar te werken en niet naast elkaar om zo de beste zorg voor de patiënt te kunnen bieden.”
Michel Voorwerk: “Wees alert op een realistisch verwachtingsmanagement. Wat is haalbaar, wat zijn de hobbels op de weg. Daar ga je als team mee aan de slag. Als je dat als team helder hebt, hoe je dat te lijf gaat, gaat de samenwerking ook beter.”
Hoe ervaren de patiënten deze vorm van zorgverlening?
Michel Voorwerk: “Wij onderzoeken dat door middel van enquêtes en we kunnen daaruit concluderen dat met name het interdisciplinaire aspect hoog gewaardeerd wordt. Wat ook als positief wordt ervaren is onze insteek. Die is niet: ‘we gaan het even repareren’, maar patiënten weten exact wat ze hier kunnen halen en dat is het vergroten van hun zelfredzaamheid.”
“Door corona is er opeens veel meer aandacht voor leefstijl”
Ben je van mening dat er in de zorg ook bij andere aandoeningen meer op deze manier gewerkt zou moeten worden?
Michel Voorwerk: “Dat is wel een grappige vraag, want juist nu is er door corona opeens veel meer aandacht voor leefstijl. In feite is revalidatiegeneeskunde of gevolgen-geneeskunde vooral de leefstijl kritisch onder de loep nemen en kijken hoe ga ik om met mijn medische situatie. Dus ja. Een multidisciplinaire aanpak is aan te raden. Door corona zijn ic-patiënten meer in beeld gekomen, terwijl ze dat voor corona niet waren. Maar de impact van op een ic gelegen te hebben is voor alle patiënten hetzelfde.”
Werken jullie ook al met digitale zorgtoepassingen zoals een eigen app? Zo ja, hoe bevalt dat?
Carry van Zuilichem: “Tijdens de piek van corona kon er geen patiëntencontact plaatsvinden. Toen hebben we ons best gedaan om dat middels videobellen zoveel mogelijk voort te zetten. Voor de ene therapie was dat een betere uitkomst dan voor de andere. Face to face contact heeft toch de voorkeur en is voor de patiënt een enorme meerwaarde. Zeker in een revalidatietraject.”
“Neem een kijkje in elkaars keuken!”
Wil je nog een tip meegeven aan andere zorgverleners als het gaat om het opbouwen en onderhouden van een netwerk?
Michel Voorwerk: “Meelopen! Tijdens mijn studie heb ik de mogelijkheid gekregen om stages te lopen en dat heeft mij veel kennis opgeleverd over wat andere zorgverleners precies doen. Dat is wel een arbeidsintensieve manier. Verder verwijs ik snel door naar andere zorgverleners waarvan ik denk dat die daar beter in zijn dan ik, en dat levert meestal interessante samenwerkingen op.”
Carry van Zuilichem: “Ik sluit me daarbij aan: neem eens een kijkje in de keuken van een andere zorgverlener. Dat mes snijdt aan twee kanten, je weet wat een andere discipline precies doet en je bouwt aan een netwerk.”